Dokąd prowadzi dialog polityczny?

Rozmowę  knujących przeciw nam sąsiadów czasami udaje się podsłuchać, prywatnie rozmawiających polityków także, ale dialogu politycznego nie podsłuchamy nigdy. Dialog polityczny został obdarty z tej odrobiny intymności i tajemnicy, która drzemie w zwykłej rozmowie, ponieważ dialog polityczny jest sprawą publiczną (zakładamy, że mówimy o państwie demokratycznym). Dialog polityczny dzieje się na oczach zwolenników i przeciwników, na oczach polityków z innych ugrupowań, na oczach dziennikarzy. Wszystko co zostanie powiedziane jest analizowane na dziesiątą stronę i opinia publiczna, czyli obserwujący rozmowę ludzie są przekonani co do własnych ocen. Jawność dialogu politycznego jest druzgocąca.

Dialog polityczny to, rzecz jasna, nie tylko słowa, ale działania, które wcześniej muszą być wskazane za pomocą słów. Dla przykładu elementem dialogu jest decyzja podjęta przez ministra obrony o pomocy finansowej oddziałom obrony terytorialnej. Specyfika tego rodzaju dialogu polega na postawieniu współrozmówcy w sytuacji faktów dokonanych, ale jak wiemy każda władza się kiedyś kończy i odpowiedzią następnej władzy będzie rozwiązanie tych oddziałów.

Amerykanie wymyślili sposób rozmawiania, który nazwali win-win. Każdy spór można rozwiązać, jeśli obie strony chcą. Metoda zawarta jest w sześciu punktach. Rozpoznać i określić problem. Opisać możliwe rozwiązania. Ocenić rozwiązania. Podjąć decyzję na drodze konsensusu. Wprowadzić tę decyzję w życie. Ocenić, czy rozwiązanie się sprawdza. Jednym słowem, dla chcącego nie ma nic trudnego. Można oczywiście stosować inne metody dogadywania się. Jedynym warunkiem jest chcieć. Chcieć dla dobra ludzi. W myśli przysłowia: zgoda buduje, niezgoda rujnuje. Można nawet nazwać sprawę górnolotnie i powiedzieć: Dla dobra kraju.

Obecnie w dialogu politycznym kraju nad Wisłą kultywuje się wiekowo zaawansowaną metodę rozmowy, którą Amerykanie nazywają lose-lose. W wydaniu polskim często nazywaną zesr*m się, a nie dam się. Metoda jak metoda… Cywilizowany świat uciekł od tego sposobu uprawiania dialogu politycznego. Pozostaje pytanie dokąd prowadzi dialog polityczny, w którym wszyscy poniosą porażkę. Czy bardziej zasadnym pytaniem jest pytanie o rozmiar klęski? Jak podsłuchać przyszłość?